1. INTRODUCTIE
Hier ben ik dan, eindelijk! Na vele maanden zonder nieuwsbrief krijgt u hierbij een extra dikke versie met extra beeldmateriaal om de vele veranderingen en toekomstplannen te ontdekken.
Want er is op zijn minst gezegd veel veranderd. U had normaal gezien een nieuwsbrief moeten krijgen in juni, maar ik moet eerlijk toegeven, door mijn intercontinentale verhuis- heeft die even op zich laten wachten.
Daarover later meer.
Veel leesplezier.

2. DE VERANDERINGEN
Een focus op verdere digitalisering. Het elektronisch patiëntendossier heeft zijn kinderziektes overleefd en het hele ‘outpatient department’ werkt vlot met computers en programma’s. Informatie is snel terug te vinden en de patiëntenzorg wordt hierdoor verder verbeterd. Maar we wilden nog een stapje verdergaan. Vorig jaar (2018) spraken we over het programma WEB ERP ter ondersteuning van de afdeling ‘procurement’. In februari 2019, werd met inkomsten van het ziekenhuis zelf, WEB ERP aangekocht en geïnstalleerd.
Computers werden voorzien op elke afdeling van het ziekenhuis en stockbeheer verloopt nu volledig computer gestuurd. Elke afdeling kan zijn orders dagelijks plaatsen op de computer, deze orders worden bekeken door de afdelingsverantwoordelijke en vervolgens doorgestuurd naar de afdeling ‘procurement’.
In deze afdeling geeft het systeem zelf aan of de vraag overeenkomt met het aantal patiënten die gezien werden en/of behandeld werden op de bepaalde afdeling. De stock wordt aangepast en het order wordt goedgekeurd en/of afgekeurd door ‘procurement’.
We zien reeds grote veranderingen…. Veel minder misbruik van medisch materiaal, correcte ‘stock keeping’, een transparante methode en een groter verantwoordelijkheidsgevoel.
En als kers op de taart – ook het ‘payroll beheer’ kan via WEB ERP automatisch gebeuren! De accountant is er alleszins zelf ook heel blij mee.
Voor mij het laatste grote project tijdens mijn voltijdse aanwezigheid. Vanaf maart begon ik langzamerhand mijn taken volledig over te hevelen naar mijn ingewerkte Tanzaniaanse collega Frank Godwin. Onder een toeziend oogje werden de verdere grote projecten – zoals het waterproject en de bouw van het OK en materniteit (voorzien) aan hem overgedragen.

3. SPECIAL: EEN WARM AFSCHEID EN EEN INTERCONTINENTALE VERHUIS
En voor ik het wist – 31 mei 2019. Een dag met enige commotie en een traan, mijn laatste werkdag in het Nkoaranga Ziekenhuis. Een werkplek waar collega’s vrienden werden en waar ik zoveel leerde, waar grote veranderingen plaatsvonden en de plek waar we allen fier kunnen zijn op de vele realisaties die voltrokken werden en in de toekomst nog gepland staan.
Ik werd overladen door dankwoordjes, uitgenodigd op fijne avondjes met collega’s en er werd een groot feest georganiseerd. Ontroerend en een pakkend afscheid op zijn minst gezegd.

Gelukkig waren ook mijn ouders voor dit moment naar Tanzania afgezakt- want ook zij vormen een deel van de Nkoaranga familie. De vele warme momenten werden op de gevoelige film vastgelegd.
En los van alle afscheid in het ziekenhuis werd het voor mij ook een afscheid van mijn andere vrienden, van mijn favoriete restaurant en de geweldige bediening, favoriete weekendplekjes en mijn huis – een afscheid van mijn thuis.

Een container werd einde mei ingeladen, vertrok over land naar Mombasa (Kenya) en kwam midden juli via stops in India en Griekenland, veilig aan in de Antwerpse haven.

4.BOUWEN EN VERBOUWEN
Hieronder zeker – de bouw van het OK. Met steun van onze Duitse partners werden de plannen voor de bouw van een nieuw OK gefinaliseerd en goedgekeurd door het District. In maart 2019 werd er begonnen aan de funderingen.

De bedoeling – 3 volledig operationele en uitgeruste operatiekamers, een pre anesthesie en verkoeverkamer en een kamer voor kleine ingrepen. Dit alles met een moderne uitrusting en gesitueerd vlakbij mannen- en vrouwenafdeling en de kinderafdeling om minimale verplaatsingen van de patiënten te waarborgen.
De materniteit zal bij toekomstige verbouwingen haar eigen operatiekwartier krijgen zodat dringende keizersneden en andere gynaecologische spoedoperaties ten allen tijde daar uitgevoerd kunnen worden.
Ook kregen we Nederlandse nieuwe partners over de vloer die graag verder adviseerden over de waterproblematiek waarmee het ziekenhuis permanent te kampen heeft.
En dat bracht ons naar het volgende project – wateropvang en waterboringen. Want de nood aan het water is hoog in het ziekenhuis en de toevoer is bijzonder onzeker. Dus werd het probleem tweeledig aangepakt. Enerzijds werden de eerste gesprekken gevoerd met Nederlandse donoren over de mogelijkheden van opvang en filtering van regenwater. Een overeenkomst werd in draft gezet ter indiening van een subsidie aanvraag in Nederland. In november 2019 zal dit Nederlands bedrijf opnieuw het ziekenhuis bezoeken met een definitief voorstel dat door alle stakeholders verder besproken zal worden.
Voormeld project is een project van lange duur en dient stapsgewijs getest te worden. We moesten dus ook op zoek naar een project op korte termijn.
Enkele jaren geleden werd het ziekenhuis voorzien van een boorput, maar spijtig genoeg, geen succesverhaal – er kan geen water uit de put gehaald worden. Ditmaal beslisten we om het anders aan te pakken. We contacteerden een internationaal bedrijf met een zetel in Arusha om eerst een grondstudie te komen verrichten. Gedurende meerdere dagen kwamen ingenieurs een studie maken en gaven ons voorstellen van waar er naar water gedrild moest worden, hoe diep de put moest zijn, welke pompen aangekocht dienden te worden,….
Een grootschalig en kostelijk project…. Onze donoren in Amerika, meer bepaald in Milwaukee, wilden heel graag mee in dit avontuur stappen. En na veel overleg, vele opinies van experten en getekende contracten, vond in september 2019 een nieuwe drilling plaats. Vanaf dan heeft het ziekenhuis zijn eigen toevoer van het zo hoognodige water, onafhankelijk van de omliggende dorpen en/of overheidsinstanties.

5. BEZOEKERS
In januari 2019 kregen we een nieuwe groep bezoekers over de vloer. Deze Amerikanen hadden reeds banden met een nabijgelegen weeshuis maar wilden zeer graag ook het ziekenhuis bezoeken. En van het ene kwam het andere…. Fijne babbels bij een lekkere avocadodip en een goed glaasje wijn. Wat bleek, een van deze Amerikanen handelt in medisch materiaal. In mei, na wat omzwervingen en enkele problemen bij verzending/aankomst, mochten we een nieuwe kleinere autoclaaf in ontvangst nemen – gesponsord door deze Amerikaanse bezoekers.
Ook werden de afgewerkte plannen voor materniteit aan hen voorgelegd. Daar dit over een zeer groot en kostelijke project gaat (meer dan 200 000 euro), proberen we meerdere donoren aan te spreken. Tegen het einde van 2019 hoopt het ziekenhuis een zicht te hebben op de beschikbare gelden en de ‘way forward’.
Zoals reeds eerder vermeld hadden we tevens het genoegen om Nederlandse waterdeskundigen in het ziekenhuis te verwelkomen in februari/maart 2019. (Zie ‘bouwen en verbouwen’).
Omstreeks dezelfde tijd kwamen ook oude bekenden en vrienden de veranderingen in het ziekenhuis ontdekken – Dr. Rob Jones. Gedurende meerdere jaren leidde hij artsen mee op in de algemene chirurgie en steunde hij verschillende studenten bij verdere opleidingen.
Ook in februari, had ik goede vrienden op bezoek. Manou en Luc Vuylsteke- De Laps, samen met hun zoon Xavier en zijn vrouw Nathalie, kwamen richting Tanzania. Voor Manou een tweede maal – zij kon de veranderingen sinds een eerder bezoek in 2011 aanschouwen. Voor de rest van de familie eerste indrukken van het land Tanzania en het ziekenhuis. Zij zijn reeds sinds het begin trouwe supporters en sponsors van de vzw. NW en daarbovenop hadden ze (ook samen met hun andere zoon Didier en zijn vriendin Emily) een bedrag bijeen gespaard om de kinderen van onze ‘kids club’ een schitterende dag uit te bezorgen naar een nabijgelegen speeltuin- IBES. Een onvergetelijke dag voor de vele kinderen en ook voor ons.
Ook het Duitse team, Dr. Schraml en co – alias Feuerkinderteam kwam naar jaarlijkse gewoonte pediatrische orthopedische operaties uitvoeren en was getuige van de start van de bouw van het operatiekwartier. Een volle pediatrische afdeling en een eerste glimp van de funderingen van het nieuwe gebouw!
Einde mei, vlak voordat mijn laatste werkweek plaatsvond, kregen we nog een ‘last minute’ bezoek van een Duitse afgevaardigde van ‘Ein Hertz fur Kinder’ en GIZ om de vorderingen van de bouw op te volgen.
Daarmee kwam voor mijzelf einde mei een einde aan de rondleidingen en de projectvoorstellingen aan donoren ter plaatse. Met Frank en het management werd afgesproken om een zeer open communicatie te behouden tussen alle donoren, het ziekenhuis en mijzelf – maar ditmaal met Frank als initiatiefnemer naar nieuwe projecten toe.
Nu, midden oktober, kan ik met zekerheid zeggen, dat deze communicatie zeer goed en vlot verloopt.

6. STUDENTEN EN BUITENLAND ERVARINGEN
In een vorige nieuwsbrief gaven we een overzicht van medewerkers die een aanvraag voor scholing hadden ingediend. ‘Scholarships’ aanbieden is één van de meest belangrijke tools om naar continuïteit in een project te streven en om de zorgverlening in het ziekenhuis te blijven verbeteren.
Mary Kauki, startte in september 2019 haar opleiding ‘Master in procurement en supply chain management’. Een ‘key positie’ in het ziekenhuis die door Mary als vaste waarde steeds perfect werd uitgevoerd. Dr. Elisante Ayo startte in september/oktober 2019 zijn opleiding ‘Master in de gynaecologie/obstetrie’ – een eerste stap naar de verbetering van zorg voor vrouwen, zwangeren en pasgeborenen in het ziekenhuis. Beiden worden gesteund door onze vzw. Het ‘scholarship’ van Dr. Ayo werd tevens mede mogelijk gemaakt door de steun van het UZ Brussel.
Twee verpleegkundigen, Julius en Omega, startten ook in september 2019 met hun éénjarige opleiding van ‘certificate’ naar ‘diploma’ in de verpleegkunde. Zij worden ondersteund door ‘Bread for the World Germany’. Er was een kleine shift in verpleegkundigen die een beurs kregen dit jaar in vergelijking met de aanvragen door zwangerschappen van diegenen die eerder een beurs hadden aangevraagd. Zij zullen volgend jaar zeker wel een kans krijgen.
Neema, die een aanvraag had ingediend voor een ‘bachelor in medical records keeping’, zal naar alle waarschijnlijkheid haar studies pas in oktober 2020 aanvatten daar de gelden voor de beurs nog niet volledig zijn.
Caroline, onze vrouwelijke ‘clinical officer’ start in januari 2020 met haar bachelor opleiding in de geneeskunde. Zij zal gesponsord worden door ‘Speranza Tanzania’ – een groep van jonge enthousiaste Italiaanse artsen die reeds meerdere jaren het ziekenhuis mee ondersteunen voornamelijk in de vorm van ‘scholarships’.
Om geen te grote tekorten te veroorzaken bij het artsenteam, werd beslist om Emmanuel nog een jaartje langer in het ziekenhuis te laten werken vooraleer hij zijn studies tot ‘Master in de pediatrie’ zal aanvatten. Hiervoor is onze vzw. zelf nog verder op zoek naar sponsoring om de gelden voor zijn volledige studietijd te garanderen.
Heel wat ziekenhuispersoneel startte dus met verdere opleidingen, verschillende medewerkers hebben nog vooruitzichten om zeer binnenkort te starten, maar het ziekenhuis kreeg ook midden juli heel wat afgestudeerde studenten terug.
Eerder, in mei 2019, kwam Frank Amati na een éénjarige opleiding van certificate tot diploma verpleegkundige, het OK team terug vervoegen. Zijn collega, Pendaeli, kwam in september na dezelfde éénjarige opleiding, het team in de materniteit opnieuw versterken.
Maria Bhoke keerde in september 2019 terug naar haar collega’s in de apotheek, Jackson keerde als eerste met een diploma in labotechnieken terug naar het labo en zijn collega’s. Samwel Sarakikya vervoegde als junior accountant vanaf oktober 2019 onze accountant Amani.

En niet alleen ‘scholarships’ worden aangeboden als ‘motivator’. Sinds vele jaren probeer ik om buitenlandse ervaringen te kunnen aanbieden aan de medewerkers in het ziekenhuis.
En in 2019 was dit zeer succesvol. Vier medewerkers waarvan 3 verpleegkundigen en één arts gingen op uitwisseling naar Duitsland bij hun collega’s van Feuerkinderteam. Twee weken om niet te vergeten. Met nieuwe indrukken van ziekenhuizen en mogelijke behandelingen, contact met collega’s aan de andere kant van de wereld en een eigen blik op de gezondheidszorg in Duitsland. Ook volgend jaar hopen we voor een derde maal een bezoek te kunnen aanbieden met medewerking en sponsoring van Feuerkinderteam en Duitse partners.
Een nieuwe uitwisseling dit jaar werd de ‘summer school’ aan Stoney Brooks University’ in New York. Studenten vanuit New York bezoeken reeds gedurende vele jaren het ziekenhuis in Tanzania. Na vele gesprekken met de coördinator en vele aanvragen en briefwisseling werd mijn doel bereikt – een uitnodiging van de universiteit voor twee van onze medewerkers richting ‘New York’. Via een uitgebreide selectieprocedure werden twee Tanzaniaanse medewerkers uitgenodigd voor een verblijf van drie weken in het bruisende New York met een leerprogramma aan de universiteit gedurende de ochtend en praktijkervaring in de namiddag. Een voorbeeld van hoe uitwisseling zou moeten plaatsvinden – tweerichtingsverkeer.

7. PEDIATRIE
Het hart van het project staat ook niet stil en gaat ook in de toekomst niet stil staan.

In 2019 werden gedurende de eerste negen maanden een totaal van 175 kinderen opgenomen op pediatrie binnen het programma van de vzw. en meer dan 350 kinderen werden ambulant verzorgd op de ‘outpatient clinic’ of door visites thuis.
Dit is uiteraard niet het totaal aantal kinderen opgenomen, maar enkel deze die geen ziekteverzekering hebben en/of niet door het orthopedisch pediatrisch programma worden opgenomen.
We merken dat langzamerhand meer families een ziekteverzekering afsluiten voor hun familie, maar dat de armere boeren, toch nog zeer grote nood hebben aan een financiële ondersteuning bij de medische zorg voor hun kind(eren). Een ondersteuning die vaak het verschil maakt om toch vroeg genoeg naar het ziekenhuis te durven komen zonder angst voor financiële zorgen.
Onder het toeziend oog van een zeer gedreven en bekwame ‘social worker’ worden de families met kinderen die het zeer moeilijk hebben extra begeleid.
In februari 2019 werd een eerste outreach van het jaar georganiseerd naar Namalulu – wederom een zeer groot succes en vele dankbare moeders. In juni werd door onze arts, Emmanuel en enkele verpleegkundigen zelf de outreach (zonder mijzelf) georganiseerd met steun van de vzw. Duidelijke afspraken en een transparant rapport gaven aan dat ook deze trip zeer succesvol was en dat medische hulpverlening in deze afgelegen regio zeer noodzakelijk blijft.
Het was ook zeer fijn om te zien dat de Tanzanianen, en meer specifiek onze arts, Dr. Emmanuel, zelf deze outreach een warm hart blijven toedragen en zelf de organisatie in handen nemen. Een volgende trip wordt gepland in december 2019 (nadat het korte regenseizoen voorbij is en wegen terug toegankelijk zijn).
Herinnert u zich nog Sarah- het meisje met de amputatie van de voorarm uit onze vorige nieuwsbrief – in samenwerking met onze ‘social worker’, onze dienst pediatrie en lokale partners werd er opvang voor haar gevonden en revalideert ze verder terwijl ze de kans krijgt om naar school te gaan! (zie foto)
We hopen als kers op de taart om Dr. Emmanuel in 2020 mee te ondersteunen in zijn opleiding pediatrie.

8. UITDAGINGEN EN TOEKOMSTPLANNEN
Wat brengt de toekomst? Hoe zie je de toekomst van de vzw NW? Vragen die ik, zeer terecht, de laatste maanden sinds mijn terugkomst in België vaak voorgeschoteld kreeg.
Daarom ga ik hier graag wat dieper en verder over in. Allereerst is het zeer belangrijk en is het jullie zeker niet ontgaan, maar het Nkoaranga Ziekenhuis is niet zomaar ‘een project’ voor mij. Het is een groot deel van mijn leven, een plek waar ik zeker mijn hart verloren heb, waar ik vrienden voor het leven maakte en waar ik vele levenslessen kreeg. Ik leerde de taal, kreeg ‘life lessen’ in hun cultuur en gewoontes.
Dit jaar vierde de vzw. zijn 10 – jarig bestaan. En hoewel ik tien jaren geleden enkel begon om de bouw van een pediatrie mee te ondersteunen, is de vzw. ver uit zijn voegen gebarsten. Maar laat het duidelijk zijn, een belangrijke les, goede ‘ontwikkelingshulp’ of welk woord er tegenwoordig ook gebruikt moet worden is volgens mij het kunnen openstaan voor ontwikkeling van alle betrokken partijen. Het tevens durven uitgaan van de noden en vragen vanuit Tanzania en de Westerse bril even afzetten. Projecten durven aangaan, met vallen en opstaan en een eerlijke berichtgeving – met een vertrouwen langs beide kanten.
Zo wil deze vzw. NW zich blijven inzetten voor het ziekenhuis, net zoals de andere donoren.
Duidelijke afspraken werden met management en de dienst accountancy gemaakt rond berichtgeving en financiële verslagen. Twee vrouwelijke medewerkers, waarmee ik reeds 10 jaar werk en die ik als goede vriendinnen beschouw, werden aangesteld om de overzichten van pediatrische patiënten maandelijks te versturen. Financiële rapporten over de sponsoring van de vzw. krijgen we elke drie maanden. Enkel na ontvangst en goedkeuring van alle bovenstaande rapporten worden nieuwe gelden voor de ondersteuning van de pediatrische patiënten naar het ziekenhuis verstuurd.
Via VPN verbinding met het elektronisch patiëntendossier heb ik inzicht op de pediatrische opname en consultaties die dagelijks plaatsvinden in het ziekenhuis.

Wat zouden we verder graag blijven ondersteunen als vzw.?
1. De pediatrische afdeling -meer bepaald de financiële ondersteuning van ouders die geen ziekteverzekering hebben. Door hen de gezondheidsservices aan de helft van de prijs aan te bieden, verlagen we de drempel om naar het ziekenhuis te komen maar behouden we toch een gedeelde financiële verantwoordelijkheid bij de ouders. We komen voor 50% tussen bij de consultatie-, opname-, labokosten en kosten omtrent medicatie. De kosten voor chirurgie worden door de ouders volledig zelf gedragen.
Ook de outreach naar Namalulu willen we graag vier maal per jaar laten blijven doorgaan. Deze Masaai gemeenschap heeft zeer weinig toegang tot gezondheidszorg en zijn telkens zeer blij met de komst van onze arts en het verpleegkundig team.
2. De werking en onderhoud van de pediatrie. Via een vaste ‘contractor’ hebben we een overeenkomst om elke drie maanden het gebouw te inspecteren. Indien er problemen zijn worden deze gemeld en een bestek wordt opgemaakt. Indien het ziekenhuis problemen rapporteert met het gebouw is er afgesproken dat kosten enkel door de vzw. worden vergoed indien de herstellingen gebeuren door de vaste ‘contractor’ die zowel door de vzw. als het ziekenhuis werd goedgekeurd.
Maar niet enkel het onderhoud is belangrijk. Voor een verdere werking van de pediatrie hebben we nog steeds nood aan meer verpleegkundig personeel specifiek voor deze afdeling. De vzw. wil nog steeds zijn ‘adopt a nurse for one year’ programma verderzetten.
3. Het aanbieden van ‘scholarships’ die de vzw. belangrijk acht met betrekking tot pediatrie en gerelateerde moeder/kind zorg. Zo ondersteunen we dit jaar de student ‘master gynaecologie/obstetrie en de student ‘master procurement’. Master procurement wordt ondersteund daar dit een ‘key functie’ is voor het ziekenhuis. Volgend jaar hopen we zeker ook te kunnen investeren in onze arts voor een master in pediatrie- Dr. Emmanuel.
4. De materniteit – de bouwplannen liggen klaar, maar daar dit over een zeer groot project gaat, trachten we multiple donoren mee te engageren. De vzw. wil enkel de reeds afgesproken bedragen specifiek opgehaald voor de bouw van materniteit hierin investeren.

Volgend voorjaar hoop ik zeker naar Tanzania af te reizen om het ziekenhuis te bezoeken en de projecten te overlopen en te bespreken. Maar ik ben fier op al mijn Tanzaniaanse collega’s – het ziekenhuis draait, dagelijkse kosten worden door henzelf gedragen en voor specifieke projecten worden duidelijke contracten afgesloten met donoren. En is dit niet net waar we naar streven – een ziekenhuis met hen, door hen en voor hen.
Ik wil jullie allen van harte bedanken voor jullie steun, jullie inzet, jullie vertrouwen. Ook nu ik niet meer in Tanzania woon, ben ik vastberaden om me te blijven inzetten voor mijn tweede thuis, for our African dream!